Bir ay boyunca orucunu tuttuğumuz; özlediğimiz, görmek istediğimiz, hasretini iple çektiğimiz Ramazan Bayramını İdil’in bir köyünde geçirelim dedik. İdil Haber Gazetesi sahibi Abdurrahman Baran’la Bozkır ( Daskan ) köyünde karar kıldık. İdil’e 40 km uzaklıkta; güneye bakan, etrafı meşe ormanıyla kaplı oval bir kanyonun yamacına kurulmuş köy evleribeyaz kireç taşlarından  abara mimarisiyle inşa edilmiş 50-60 hanelik şirin bir köy olan Bozkır’ın camisinde bayram namazını eda edip bir iki saat köylülere misafir olduk.

        Burada 50 yıl önceki bayramlarımız, babalarımızın bizlere anlattıkları bayramlar aklıma geldi. Bu kuşak farkını teşkil eden bayramları mukayese etmek istedim. Eskiden bayramın evveliyatındaki iki gün çok önemli günler idi. “Cıl” ve ”Savuk” günleri. Bayramdan iki gün önce annelerimiz büyük bir kazanı su ile doldurur altındaki odunlara ateşi vererek kazandaki ısınan su ile ev halkının  tüm elbiselerini, kızların nakışla işlediği ve odaların duvarlarına asıldığı etamin  perdeleri yıkar, kurutur bayrama  hazır hale getirilirdi. Bu güne “Cıl” adı verilirdi. Bayramdan bir gün önceki; yani arefe gününün ikindi vakitlerinde annelerimiz veya ablalarımız evlerinin avlu kapılarında “vernesavuka” sesine tüm çocuklar koşar verdikleri ikramları kapmaya çalışırdık. Bu güne de “Savuk” denilirdi. Bayram gününü herkes iple çekerdi, çünkü o gün yıl boyunca nadir yapılan yemekler her evde yapılırdı. Bu yemekler pirinç pilavı ve haşlanmış et idi. Her evde bir çulun üstüne orta boylarda bir teşte pirinç pilavı doldurulur ve kesilmiş hayvanın haşlanmış tüm etleri pirinç pilavının üzerine konulurdu, tabi ki bu ziyafet bayramlaşmaya gelen büyük erkeklere ikram edilirdi. Nadiren babasıyla bayramlaşmaya giden çocuklara da ikram edilirdi.

       Çocuklar yamalıda olsa ( genelde elbiselerimiz yamalı olurdu ) iki gün önce yıkanmış temiz elbiselerini bayram sabahı giyer ve tiftik keçisinin kılından yapılmış  torbasını ( tur ) omuzuna takar köyün hiçbir evini atlamadan bayramlığını alırdı. Bu tiftik kılından yapılmış torbalara annelerimiz ortalarına ayrı bir iğne ile renk renkmuhtelif iplerle desenler nakş ederlerdi. Torbanın ağız bölümüne püsküller sarkıtırlardı. Omuzumuza taktığımız torbanın  kemeri üç-dört renk ipten yapılırdı. O zaman çocuklara ikram edilen bayramlıklar genelde kuru üzüm, suda haşlanmış yumurta ve ortası delik halka şeklinde pembe beyaz karışımı şekerlerdi. O zaman ikramlar az olduğu için çok kıymetli olurdu. İştahla, afiyetle tüketilirdi. Çocuklar haftalar boyu bayramda topladıkları şekerlerini yemeye, tüketmeye kıyamazlardı.

       Bu bayramda gittiğimiz Bozkır köyünün bayramıda nispeten eski bayramlara mikyasla azda olsa bir benzerlik teşkil ediyordu diyebilirim. Bayram namazından sonra namaza gelenlerin hiç biri hemen camiden dışarı çıkmadı. Hep beraber  halka olup musafaha yaparak birbirlerinin bayramını kutladı. Çıkışta herkes biz iki misafiri evine götürmek için yarıştı. Köylülerin bu  büyük misafiperverlikleri bizi çok duygulandırdı. Bu gözlemlediğim mükemmel bir geleneğin göstergesi idi.Beş’eron’arguruplar halinde ev ev dolaştıklarını gözlemledik.

Netice itibari ile diyoruz ki bayramlar berekettir. Bayramlar barışın, hoş görünün, sevginin, saygının sembol günleridir.Ve yine diyoruz ki nice bayramlara..