İslam'da Bir Dostun Hakları:

1. Samimi Bir Şekilde Nasihat Etmek

Açıklama: Samimi bir dost, dostu bir hata yaptığında ona nasihat eder ve onu ikiyüzlülük veya utanma olmadan iyiliğe yöneltir.
Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Din samimi bir nasihattir." Biz sorduk: "Kime?" Şöyle dedi: "Allah'a, Kitabına, Resûlüne, Müslümanların önderlerine ve ahalisine."
İbn el-Mübarek şöyle demiştir:
"Mümin nasihat eder, münafık ise ifşa eder."

2. Gaipte ve Şimdide Sadakat

Açıklama: Sadakat değişen şartlarla değişmez ve zaman geçtikçe de sona ermez. Bir dostun ölümünden veya yokluğundan sonra bile dostluğu sürdürmeyi içerir.
Peygamber (s.a.v.) Hatice'nin vefatından sonra kadın arkadaşlarına saygı göstererek şöyle demiştir:
"O vardı ve vardı ve ondan çocuklarım oldu."
Abdullah ibn Ömer şöyle demiştir:
"Bana ihanet eden birini, ona sadakatimden başka bir şekilde cezalandırmadım."

3. Onu örtmek ve onu utandırmamak

Açıklama: Bir dost hata yaparsa, onu örtmek ve gizlice ona nasihat etmek farzdır.
Peygamber (s.a.v.) şöyle demiştir:
"Kim bir Müslümanı örterse, Allah da onu dünyada ve ahirette örter."
Hasan el-Basri şöyle demiştir:
"Mümin kardeşinin elinden tutar, münafık ise ayıplarını ortaya döker."

4. Sevinç ve Üzüntüyü Paylaşmak

Açıklama: Bir dostun hakkı, onun sevinçlerine ortak olmanız, onun için sevinmeniz, onun üzüntülerine destek olmanız ve onu teselli etmenizdir.
Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Müminlerin birbirlerine olan sevgileri, merhametleri ve şefkatleri bir vücudun örneği gibidir..."
Ali bin Ebi Talib şöyle demiştir:
"Dost, senin sevindiğin zaman sevinen, senin üzüldüğün zaman üzülen kişidir."

5. Zor zamanlarında ona yardım etmek

Açıklama: Zor zamanlarında bir dostun yanında olmak dostluğun en büyük tezahürlerinden biridir.
Allah'ın Resulü (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Kul, kardeşiyle birlikte olduğu sürece Allah da kuluyla birliktedir."
İbn Abbas şöyle demiştir:
"Müslüman kardeşimin muhtaç olduğunu görüp onu teselli etmediğim için Allah'tan utanıyorum."

6. Onun gıyabında ona dua etmek

Açıklama: Bir dostun haklarından biri de onun gıyabında ona dua etmesidir ki bu gerçek sevginin delilidir.
Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Kişinin kardeşine gıyabında yaptığı dua kabul olur..."
El-Evzai şöyle derdi:
"Birini seversen, ona devamlı dua et. Çünkü senin ona duan, onun sana olan sevgisinden daha güvenilirdir."

7. Gıybet Edildiğinde Onu Savunmak

Açıklama: Bir dost gıyabında gıybet edilirse veya alay konusu olursa onu savunmak farzdır.
Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Kim kardeşinin gıyabında onun namusunu savunursa, Allah'ın onu ateşten kurtarması gerekir."
Süfyan es-Sevri şöyle demiştir:
"Kardeşine gıyabında destek olmazsan, günaha ortak olursun."

8. Ona İyi Bakmak

Açıklama: Aksi ispat edilmediği sürece, onun sözlerini ve hareketlerini en güzel şekilde yorumlamak gerekir.
Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Zandan sakının, çünkü zan, sözlerin en yalanıdır."
Ömer bin Hattab şöyle demiştir:
"Kardeşinin söylediği bir söz hakkında, güzel bir yorum bulduğunda, kötü düşünme."

9. Ona Karşı Alçakgönüllü Olmak ve Kibirlenmemek

Açıklama: Bir dostun, kibirli veya gururlu olduğunuzu hissetmemesi hakkıdır.
Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse cennete giremez."
(Müslim rivayet etmiştir)
Fudayl bin İyad şöyle demiştir:
"Bir kul, arkadaşına karşı alçakgönüllülükten daha güzel bir şeyle süslenmemiştir."

10. Sözünde Durmak ve Sözünde Durmamak

Açıklama: Bir dostun en büyük haklarından biri de verdiği sözü tutması ve ona ihanet etmemesi veya aldatmamasıdır.
Yüce Allah şöyle buyurmuştur: {Ve [tüm] ahitleri yerine getirin. Gerçekten, ahitler sorulacaktır.}
[İsra: 34 )
İbn Mes'ud şöyle dedi:
"Kardeşler arasındaki ahit, kan bağından daha sağlamdır."(ALINTI)
Selam ve dua ile