İdil Spor- Mağalle- Betzabday ismini verelim.

İdil spor kurulduğu yıllardan itibaren belli bir süreye kadar futbol oynamak için İdilde bir   sahası yoktu. Kulüp Başkanı Dr. Hakki Güller ile ikinci Başkan  Kerim Kopar, Takım Kaptanı Behnan Rısko Külen, futbolculardan Sabri Özdemir’inde aralarında olduğu bir ekip saha için bir çalışma başlatılar.

Saha fikri için toplumdan gelecek tepkileri görmek için, Rahmetli Rısko Amso Budak, Topal Behnen Alaçan  kahvelerinde, Kerim Kopar, Hanna Kanalgan terzi dükkanlarında, Yakup Baydar dişçi dükkanında halkla birebir iletişim kurarak sahanın gerekliğini anlatmaya başlarlar. Sahanın Hazahca (İdil’e) getirisini, Kulübe katkısını bildikleri kadarıyla anlatarak insanlarla iletişime geçerek paylaşırlar. Bu anlatım beli bir zaman diliminde halk arasında olgunlaşarak beli bir seviyeye gelir. İnsanlar ikna olurlar. İstek başlar. Hazach halkı’da sahanın bir ihtiyaç olduğunu kabul etmişlerdi. Dönemin Belediye Reisi rahmetli Şükrü Hanna Sefer Tutuş un görüşü, rızası bütün işlerde önemli olduğu gibi saha konusunda da çok önemliydi. Tutuş bilgilendirilmeydi. Rızası alınmalıydı. Başkanı es geçmek olmazdı. Saha mevzusu Belediye Reisine anlatıldı. Sonra destek için rica edilerek manevi yardım istendi. Destek verildi. 1969 yıllında başlayan çalışma 1970 yıllında meyvesini verdi. Meğale için karar verildi. Mağele fikri çok zor bir dönemden geçerek kabuk bağladı. İkinci aşamaya geçildi.  Mağele için inanç destekli çatışma yerini inanç gözetmeksizin bir birlektiliğe bıraktı. Özlenen ruh meğalle çalışmasında vücuda geliyordu. Hazach’ın gerçek özüde buydu. Kozmopoilitik bir yaşam. Hoşgörü. Birbirini natürel yapısıyla kabul etmek idi.Naturel yapı oluşum aşamasında devreye girdi.

Dr. Hakkı Güler, o gün; Sağlık ocağında doktor, Sivil toplum kuruluşunda İdilspor başkanı, üçüncü görevide Kaymakam vekili idi. Bu üç görevide başarıyla yürütüyordu. Dr. Hakkı Güler’de güçler konusunda güçlü duruma gelmişti. Kaymakam vekili olma fırsatını iyi kullanarak saha çalışmalarına sürat verdi.  Diyarbakır da bulunan 9. Bölge Kara yolları müdürlüğünden araç, gereç, talep etti. Fırsatlar da tesadüfü olarak bizim için kapıdaydı. Karayolların araçları İdil, Cizre arasında yapılan karayolu çalışması için yakın mesafedeydi. Yakıt temin edildiği taktirde araçların mağellede çalışabileceği belirtildi. Mazot için kaynak bulmak gerekiyordu. Kerim Usta işi üstlenerek çalışmaya başladı. Kerim Usta’nın Terzi dükkanında  o gün çırak olarak çalıştığım için bu heyecan tanık olmuştum. Usta, Zaman kaybetmeden Süryani ve Kürt esnaftan paraları toplayarak işe koyuldu. Yardım toplama işine ilkin kahveden başladı. Kahvede o gün oturan;  Efrem Kayar, Yakup Baydar, İshak Tuma, Osman Ağa (Osmane Alakamışı), Şükrü Güneş, Tevfik Nas, Eşref Taş, Abuzeyit Çevrim, Hüsnü Sönmeztürk mağlle için mazot parası veren ilk insanlar oldular. Esnaftan da para toplanınca, mazot’ta alınınca krederler meğalleye inmeye başladı. Krederin Operatörü Semmun adında Müdyat’lı bir Süryaniy’di. Bu da bizim için bir şansla birlikte aynı zamanda psikolojik bir destekti. Operatör aynı zamanda şantiye sorumlusuydu. İş makineleri çalıştı. Büyük kayalar devriliyor, yükselen tozda kayboluyordu. Kalabalık insan topluluğu toz duman içinde heyecanla kenarda çalışmayı izliyordu. Sahanın düz bir zemine kavuşturması için biraz daha teknik araçlara ihtiyaç vardı. Günün koşullarında onlarda olmayınca çalışmalara ara verildi. Dört dörtlük bir saha da olmasa da yarım yamalak bir saha yapılmış oldu.

Dr. Hakkı Gülleri, Reis Beyi, Kerim Usta’yı işin bu boyutunda saygıyla anıyoruz. İdil Spor, İstekli idilli Süryani ve Müslüman gençlerin çabası sonucu kuruldu. İlçe merkezinde kurulan hudut taburunda futbol oynamayı öğrendik. O dönemler de hutut taburuna acemi erler eğitim için geliyordu. Türkiye’nin her yerinden gelenler olduğu için Eskişehir spordan, daha bir çok takımdan futbolcular acemi eğitimi için idile geliyordu. Acemi futbolcu erlerden futbol oynayarak öğreniyorduk. Futbol noktasında idililer için bu bir fırsattı. İdililer bu fırsatı değerlendirerek futbol oynamayı öğrendiler. Bazen askerlerle birlikte, bazen takım çıkartıp askerlere karşı futbol oynayarak ilerliyorduk. İdil spor futbol sahası olmadan, haftanın belirli dönemlerinde taburun sahasında oynayarak gelişti. Kulüp olma yolunda zorlukları aşarak ilerlerdi. Meğelle futbol sahası idile kazandırıldıktan sonra bazı futbolcular futbol oyunlarını bir iletişim aracı kullanarak genç kızlara gösteri yaparak teklif sunarlardı. Maç gününde mağallede oynanacak maçlara genç kızlar ilgi göstererek izlemeye gelirlerdi. Seyirciler arasında genç kızların olduğunu bilen forvet ve orta saha oyuncuları iksir almış gibi mükemel futbol oynarlardı. Nede olsa maçı kazanmak bu maçta olur, kızı tavlamak bu maçta olurdu. Bunu bilen futbolcular maça ilgiyle oynarlardı.

Sabri Kaptan, iyi futbol oynayarak gençlerin sempatisini kazanmıştı. İdil Spor’un idaresinde bulunan, Mağalenin yapımında katkı sağlayan önemli şahsiyetlerdendi. Futbolculuk döneminde, kendisine has bir seyirci kitlesi vardı. Mardin Cizre karayolunda yolcu taşıyan Aziz Baran’a ait yolcu otobüsü Hazach’a girdiği sırada 45’lik plakta çaldığı “ Fatma Girik gibi yeşil gözlerin, Belgin Doruk gibi incedir belin, Türkan Şoray gibi beyazdır tenin, Eminem Eminem Çapkın Eminem, göbeğin altın çukur…” Türküsü moda olduğu günlerde Sabri Kardeşin futbolda yıldızı parlar.

Subay eşleri, bayan öğretmenler, genç kızlar Sabri Kaptan’ın maçlarını kaçırmazlardı. Adeta bayanlara özel oynardı. Attığı güzel gollerle, roveşta vuruşlarla, bayanları bir hoplatır, bir zıplatırdı. Düzgün fiziğiyle topu havaya diktiği zaman topu adeta Cudi dağına gönderirdi. Çok güzel tekniği vardı. Topu havaya dikmek, seyircisine özel yaptığı hareketti. Futbol’da neticeye değil, Hatice’ye oynarım dercesine skor önemsemeden seyircime oynarım ”Bavemin” dercesine görsele futbola önem verirdi. Aynı dönemde güzel futbol oynayan Perihan Teyzenin oğlu Adil binici’nin giydiği 90 cm lik siyah şortu ile oynadığı futbolu dikkat çekmezken, Sabri’nin giydiği 30 cm lik şortu, bayan seyircilerini hayal alemine getirmeye yetiyordu.

İdil Spor futbolcuları futbol oynarken farkına varmadan yada farkına da iken, geliştirdikleri fantazi futbolla mağalleyi dahada önemli hale getiriyorlardı. Süryani, Müslüman, Kürtler’in birlikte kurdukları İdil Spor, bir birliktelik sembölü ve höşgörü takımı olarak ön plana çıkıyordu. Siyah ve kırmızı renkleri bu höşgörü takımı daha da anlamlı kılarak idillilerin sevgisine  mahsar oluyordu. İdil spor’u Süryaniler, batıdan idile görevleri icabı idille gelen doktor, memur, asker, Müslümanlar kurdu. Siyah kırmızı renkler idil spor’un değişmez renkleri oldu. İdil Spor idilin kozmopolitik yapısına uyum sağlayarak, spor ahlakıyla, idil toplumunda yer edindi. İdil toplumunda; manevi bir değer sahip olan İdil Spor, Mağelle futbol sahası İdil toplumunda çok önemli kültürel değerlerdir. Bu değerleri biz yaşadığımız sürece koruyalım ve yaşatalım. Mağlleyi yaşadığımız sürece futbol sahası olarak bırakalım, koruyalım, yaşatalım. Hatta tarihi öneminden dolayı ismini “Bethzabday “olarak değiştirilem. Bethzabday idilin eski isimlerdendir. Anlamı terayağı diyarı demek. Bethzabday sınırları içerisinde yaşayan halkarın futbol öğrenirken verilen ortak mücadellinin, saha kurulurkan gösterilen ortak çabanın, mağaellede futbol oynarken kızların sevgisini çekmek için orta sahada çekilen uzun şutların memleketi olduğu için meğelleye Bethzabday ismini koyalım. Çünkü meğellenin ismi futbolla özdeşleşen bir isim değildir. Anlamı gereği futboldan uzak bir isimdir. Bu sebeple, İdil sporu kuran Müslümanlar, Süryaniler futbolda nasıl bir araya gelmişler ise, Bethzabday da yaşayan bu halkların adına, idilin eski ismi olan “Bethzabday” ismini mağalle futbol sahasına verelim. “Bedzabday ilçe stadı” idile yeni bir heyecan yaşatacaktır . Emin olun.Bu teklifimi düşünün.

1968ܝܕܒܙܬܝܒܕ ܡܘܝܕܛܣ
ܝܕܒܙܬܝܒܕ ܡܘܝܕܛܣ 1968
ܝܕܒܙܬܝܒܕ ܡܘܝܕܛܣ 1968
ܝܕܒܙܬܝܒܕ ܡܘܝܕܛܣ 1968