Dünya Su Günü her yıl 22 Mart’ta tatlısu kaynaklarının önemine dikkat çekmek ve tatlısu kaynaklarının sürdürülebilir yönetimine odaklanılmasını sağlamak amacıyla kutlanmaktadır. Dünya Su Günü ile ilgili ilk öneri 1992 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Kalkınma Konferansı (UNCED)’nda yapılmıştır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 22 Mart 1993’te Dünya Su Günü kararının resmi olarak imzalanmasından sonra her yıl dünya çapında kutlanmaya başlanmıştır. UN-Water tarafından organize edilen bu kutlamalar her yıl farklı bir tema ile gerçekleştirilmektedir. 2024 yılı Dünya Su Günü teması “Ortaklıklar ve İşbirliği Yoluyla Değişimi Hızlandırmak” olarak belirlenmiştir.
Su Adil Dağılmıyor
İçilebilir su kaynakları ne yazık ki dünyanın her yerine eşit dağılmıyor. Şanslı bölgeler yağış alırken, bazıları ya çok az ya da hiç yağış almıyor. Dünya nüfusunun yarısından fazlasına sahip Asya kıtası su kaynaklarının %36'sına sahipken; dünya nüfusunun sadece %6’sının yaşadığı Güney Amerika kıtasında kaynakların %26’sı bulunmaktadır.
Su sıkıntısının en fazla yaşandığı Afrika'da ise, sorun yetersiz kaynak değil, suyun adil paylaşılmamasıdır. Avrupa ile aynı nüfusa, ancak daha zengin su kaynağına sahip olan Afrika kıtasında, ticarileşmiş su kaynaklarının eşit dağıtılmaması, kıta halkının suya erişimdeki en önemli engeldir. Son 20-25 yıllık süreçte suyun metalaştırıldığı küresel politikalar sonucunda, dünya nüfusunun yaklaşık %5'inin kullandığı suyun yönetimi uluslararası şirketlere geçmiştir.
Suyun barışı sağlama ya da çatışmalara yol açma potansiyeli var.
Suyun yetersiz olması, kirlenmesi ve erişimin zorlaşması gibi sorunlar, ülkeler arasındaki gerilimleri artırabileceği gibi, adil paylaşımı da küresel barış, istikrar ve refahı sağlama gücüne sahiptir. Ulusal sınırları dışında kalan su kaynaklarına bağımlı 3 milyardan fazla insanın, 24 ülke tarafından işbirliği anlaşmaları ile paylaşılan su kaynaklarına ulaşamaması, su yönetimi ve iş birliğinin önemini gözler önüne sermektedir.
Su kaynaklarının korunması, ortak yönetimi ve adil paylaşımı, küresel barış, güvenlik ve istikrarı sağlamanın yanı sıra, gelecek nesillere yaşanabilir ve sürdürülebilir bir dünya bırakmak için de gerekliliktir. Bu bağlamda uluslararası diyalog ve işbirliği, su kaynakları konusundaki çatışmaları önlemek ve çözmek için önem taşımaktadır.
“SUYU KORUMAK, YAŞAMI VE BARIŞI KORUMAKTIR!” Başlıklı, 22 Mart Dünya Su Günü dolayısıyla yayınladığımız basın açıklamamıza, günlük yazılı ve görsel basında yer vermenizi rica eder, iyi çalışmalar dilerim.
Muhammed Aslan
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Mardin İl Temsilcisi